Күйіктер
Күйік – бұл экстремалды температураның (жоғары және төмен), кейбір химиялық заттардың (қышқылдардың, сілтілердің), электр тогының немесе иондаушы сәулеленудің әсерінің салдарынан терінің зақымдануы. Қалпына келтіру жылдамдығы, асқынулардың пайда болу, тыртықтардың пайда болу қаупі күйік кезінде алғашқы көмек қаншалықты тез және сапалы көрсетілетініне байланысты.
Күйік түрлері
Күйікке алғашқы көмек көрсету күйіктің түріне, оның табиғатына тікелей байланысты. Барлық күйіктерді мамандар келесі топтарға бөледі:
Термиялық күйік. Теріге немесе шырышты қабаттарға жоғары да, сол сияқты төмен экстремалды температуралардың әсеріне ұшыраған кезде дамиды. Термиялық күйіктердің себебі ашық отпен немесе ыстық заттармен жанасу болуы мүмкін. Күйік қайнаған сумен, ыстық бумен, сұйық азотпен, ыстық газдармен болуы мүмкін.
Химиялық күйік. Теріге күйдіргіш химиялық заттардың - көбінесе концентрацияланған қышқылдар мен сілтілердің, сондай-ақ олардың буларының әсерінің салдарынан дамиды.
Электрлік күйік. Теріге электр тогының әсерінің салдарынан дамиды, бұл өз кезегінде адам ағзасына, басқалармен қатар, термиялық әсер етеді. Дегенмен, алғашқы көмек көрсету және одан әрі емдеу ерекшеліктеріне байланысты электр күйіктері жеке топқа шығарылады.
Күйік дәрежесі және олардың сипаттамасы
Күйіктің табиғатынан басқа, оның тереңдігі, таралуы мен ауырлығының да мәні бар. Барлық осы параметрлер күйіктер кезінде алғашқы көмек көрсету тәртібіне айтарлықтай әсер етеді.
Халықаралық клиникалық тәжірибеде қабылданған дәрежелер бойынша күйіктерді жіктеу:
I дәрежелі күйік терінің күйген жерінің қызаруымен, күйіп-жанып ауырсынумен, тіндердің ісінуімен байқалады. Әдетте, ол із-түзсіз жазылады, күйгеннен кейін біраз уақыт күйген жерде терінің қабыршақтануы байқалуы мүмкін, пигментті дақтар пайда болуы мүмкін. Бірінші дәрежелі күйіктер, егер терінің ауданы жағынан үлкен беті күйіп қалса, өмірге қауіп төндіруі мүмкін, әсіресе бала зардап шеккен болса.
ll дәрежелі күйік неғұрлым тереңірек зақымданулармен көрінеді, бірақ олар терінің сыртына таралмайды. Қызарудан басқа, теріде бұлыңғыр сарғыш сұйықтықпен толтырылған күлдіреулер пайда болады.
III дәрежелі күйіктер әдетте екі кіші топқа бөлінеді: А және Б. IIIA дәрежелі күйік терең болады, терінің бетінде бұлдыр немесе қанды құрамы бар үлкен күлдіреулер бар. IIIБ дәрежелі күйіктер терінің өсінді қабатына әсер етеді, олардың жазылуы тері ақауларының пайда болуымен және оның кейінгі тыртықтарымен қатар жүреді. ІІІ дәрежелі күйік кезінде күйген жердің сезімталдығы төмендеуі мүмкін.
IV дәрежелі күйік некрозбен және тіндердің күйіп қалуымен көрінеді.
Баладағы дәрежелер ересектердегі күйік дәрежесіне сәйкес келеді, бірақ баланың терісінің беті кішірек екенін және тіпті кішкентай күйіктер баланың денсаулығы үшін ауыр жағдайға әкелуі мүмкін екенін түсіну керек.
